(Dân trí) - Không được trang bị kiến thức về sức khỏe giới tính - sinh sản, giới trẻ bị chới với trước sự thay đổi chóng mặt về quan niệm tình yêu, tình dục. Đó là lý do các em phải gánh chịu hậu quả nặng nề khi đặt chân vào "thế giới người lớn".
Kiến thức kém, hậu quả lớn
ThS Ngô Minh Uy (Tổng Thư ký Hội khoa học tâm lý - giáo dục TPHCM) cho hay, hiện có nhiều thông tin, con số chưa xác đáng về tỉ lệ trẻ vị thanh niên ở Việt Nam có quan hệ tình dục. Bức tranh chung có thể thấy, tỉ lệ trẻ vị thanh niên quan hệ tình dục của chúng ta không cao nhưng nguy cơ cao và trong số các em có quan hệ sớm để lại hậu quả nặng nề.
Điều này dẫn đến Việt Nam nằm trong nhóm những nước có tỷ lệ phá thai cao trong thế giới và hàng năm luôn đứng đầu Đông Nam Á.
Học sinh tham dự một chương trình tư vấn tâm lý.
Ông Uy cho rằng, nói về tình dục đang là một thách thức mà chúng ta chưa vượt qua được. Cả chục năm nay vẫn tranh cãi giữa một bên cho rằng là “vẽ đường cho hươu chạy” và một bên cho rằng thà vẽ còn hơn để hươu chạy lung tung, chưa có một nền tảng giá trị, niềm tin chung về tình dục.
Hầu hết lâu nay, người lớn thường dùng phương pháp hù dọa, đưa ra các lý do ngăn cấm trẻ quan hệ tình dục dựa trên nỗi sợ của đứa trẻ như mất trinh tiết, có bầu, thậm chí là quan hệ tình dục sẽ... bị mù. Đến nay, cách này đã không còn tác dụng, các em không còn sợ và đi cùng việc không được trang bị kiến thức khoa học dẫn nguy cơ quan hệ tình dục sớm rất lớn cũng như dẫn đến hậu quả xấu.
Bác sĩ Đặng Phi Yến, chuyên viên Sở Y tế TPHCM chỉ ra thực tế chúng ta phải nhìn nhận là độ tuổi dậy thì của các em ngày càng sớm, ở em nữ bắt đầu từ bậc tiểu học. Ham muốn sinh dục của các em là hoàn toàn tự nhiên và lúc này các bé gái hoàn toàn có khả năng mang thai nếu có quan hệ tình dục. Bởi vậy, các em cần được trang bị sớm về kiến thức giới tính, sinh sản.
Trong khi, việc giáo dục giới tính trong trường học hiện nay vẫn còn mang tính chiếu lệ và bị xem là đi sau sự phát triển của các em. Chưa kể, những kiến thức về cơ thể người, về phát triển sinh lý qua loa thông qua một số tiết học nhưng giáo viên cũng “né tránh” càng dễ làm học sinh hiểu không đến nơi đến chốn. Hầu hết các trường vẫn đang phải phụ thuộc vào một vài buổi tư vấn tâm lý mời chuyên gia đến nói chuyện.
Giáo dục giúp trì hoãn, không thể cấm đoán
Chuyên gia tình dục học Lan Hải kể về những bé gái chân ngồi trên ghế chưa chạm đất, tay vẫn còn cầm đọc truyện Đô rê mon trong khi ngồi chờ đến lượt phá thai. Một số em bước vào “thế giới người lớn” khi chưa được trang bị các kiến thức khoa học, không lường được hết các hậu quả.
Theo bà Hải, giáo dục giới tính chính là giáo dục nhân cách, chúng ta không thể ngăn cấm những thứ thuộc về tự nhiên nhưng có thể giúp các em biết cách trì hoãn trước những cám dỗ, ham muốn. Và điều này phải thực hiện nay từ nhỏ, khi các em ở bậc học mầm non đã phải giúp các em biết yêu quý, trân trọng cơ thể, con người mình.
Học sinh cần được cung cấp thông tin về giới tính, sinh sản một cách khoa học càng sớm càng tốt.
ThS Ngô Minh Uy cho hay, điều đáng ngại trong việc quan hệ tình dục trong lứa tuổi học trò là hầu hết các em quan hệ tình dục trong tâm thế không sẵn sàng, bị động. Các em nữ đồng ý "quan hệ" chỉ vì để bạn trai vui lòng hay do môi trường tác động nên sau đó các em thường rơi vào cảm giác lo sợ, bất an.
Tuy nhiên, chúng ta không thể cấm các em nghĩ và quan tâm đến vấn đề tình dục vì đó là sự phát triển tự nhiên. Vấn đề phải làm sao trì hoãn việc này cho đến khi các em trưởng thành, hiểu rằng tình dục là tự nguyện gắn liền với đạo đức, trách nhiệm và sẽ nhiều vấn đề phát sinh đi kèm sau đó.
“Đứa trẻ sẽ có cái nhìn một cách tích cực hơn khi thông tin được tiếp nhận là khoa học và chính xác, được trao đổi một cách công khai, minh bạch.
Nhưng các kênh tiếp cận của các em hiện nay qua mạng, qua bạn bè đều không đáng tin cậy. Các trang thông tin về kiến thức thanh thiếu niên ở Việt Nam rất hiếm hoặc có thì cũng rất lỗi thời”, ông Uy chia sẻ.
Bác sĩ Đặng Phi Yến đưa ra một lộ trình về giáo dục sức khỏe sinh sản chúng ta cần thực hiện là giáo dục các em không nên quan hệ tình dục sớm. Nhưng đồng thời phải giúp các em có kỹ năng bảo vệ để trách việc mang thai ngoài ý muốn, tránh các bệnh lây lan.
|
Một số yếu tố ảnh hưởng đến hành vi tình dục sớm của thanh thiếu niên:
-Thiếu kiến thức về tình dục và sức khỏe sinh sản.
- Không biết cách xử lý khi ở trong những tình huống có vấn đề.
- Xem hành vi tình dục như một cách thể hiện tình yêu.
- Sự không kiểm soát và vô trách nhiệm của nam giới.
- Bản thân thanh thiếu niên không suy nghĩ về hậu quả của hành vi tình dục.
- Áp lực bạn bè và đặc biệt là trong bối cảnh có sử dụng chất kích thích.
- Gia đình thiếu sự quan tâm tích cực và sự lắng nghe con trẻ.
(Trích từ chuyên đề Tình dục trong thanh thiếu niên tại tập huấn công tác tư vấn trường học 2013 - 2014 của Sở GD-ĐT TPHCM)
|
Hoài Nam