Nếu chỉ đọc đơn kêu cứu khẩn cấp của 37 hộ dân trước đây là cán bộ, nhân viên Công ty Công trình giao thông 118 tại xã Cổ Nhuế - Từ Liêm (Hà Nội) về hành trình mòn mỏi đi đòi số tiền 78 tỷ đồng đền bù đất bị thu hồi bỗng dưng "rơi" vào tài khoản công ty khác, chắc ai cũng nghĩ đây là một câu chuyện đùa giữa thủ đô.

Thế nhưng, với những tài liệu điều tra mà PV Dân trí thu thập được sau khi tiếp nhận sự việc thì sự thật còn đau đớn, tang thương hơn nhiều. Không những bởi câu chuyện đem 78 tỷ đồng, số tiền đáng lẽ của 37 hộ dân bị thu hồi phần đất đang sinh sống phục vụ một dự án của TP Hà Nội đền bù "nhầm" cho một công ty khác là có thật mà bi thảm hơn, trong nhiều năm "đội đơn" đi tìm chưa thấy công lý thì nhiều người trong số những hộ dân khốn khổ ấy đã qua đời vì tuổi già, bạo bệnh. Những người ở lại cũng đang "chết mòn" vì cuộc sống quá khốn đốn, cơ cực bởi nhà đất đã giao nộp cho TP Hà Nội còn tiền bị "ẵm" mất, thậm chí họ không cả được nhận phần tái định cư như đã phê duyệt đành cam chịu cuộc sống cù bất cù bơ.

Nguồn cơn của câu chuyện bi kịch ấy xuất phát từ một công văn kỳ lạ của UBND TP Hà Nội.

37 hộ dân đã đồng lòng giao đất đang sinh sống cho TP Hà Nội làm dự án

Sẽ không thể xảy ra một câu chuyện bi hài ngay giữa thủ đô, kéo dài trong suốt nhiều năm như thế, đẩy gần 40 hộ dân vào những tấn bi kịch nếu như các cấp chính quyền TP Hà Nội để tâm hơn một chút đến hàng chục lá đơn kiến nghị, kêu cứu của các hộ dân. Bởi câu chuyện ở đây đã rõ như ban ngày.

TP Hà Nội thu hồi diện tích đất của 37 hộ dân đang sinh sống để thực hiện dự án Khu đô thị Tây Hồ Tây (Hà Nội). Và cả 37 hộ dân đều đồng lòng giao đất đang sinh sống cho TP Hà Nội làm dự án vì chính sách của UBND TP Hà Nội khiến người dân vô cùng yên tâm khi được bồi thường tiền đất, tài sản và còn được bố trí tái định cư.

Không một ai băn khoăn điều gì bởi khu đất cả trăm con người đang sinh sống hiển nhiên là đất của họ tích cóp mua được và các cấp chính quyền có thẩm quyền xác nhận. Cụ thể:

Ngày 2/5/1994, UBND TP. Hà Nội có Quyết định số 1057/QĐ-UB về việc giao quyền sử dụng đất cho Công ty Công trình giao thông 118 (Tổng Công ty Xây dựng Công trình giao thông I - Bộ Giao thông Vận tải) 5.800m2 đất tại xã Cổ Nhuế, huyện Từ Liêm. Ngay sau khi có quyết định giao đất, Công ty Công trình giao thông 118 đã thu của 37 hộ gia đình là cán bộ công nhân viên (CBCNV) đóng góp tổng số tiền là 3.096.000.000 đồng nộp cho Nhà nước để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và Giấy phép xây dựng.

Ban Lãnh đạo Công ty Công trình giao thông 118 đã phân đất cho 37 hộ đã đóng tiền, sau đó các hộ đều đã xây dựng nhà và ăn ở ổn định không xảy ra tranh chấp suốt từ năm 1995 đến nay.

Ngày 23/2/1995, về lô đất 37 hộ dân nộp tiền mua, Công ty Công trình giao thông 118 đã ban hành Thông báo số 71/TCHC trong đó khẳng định: Kinh phí xây dựng chủ yếu là lấy vốn của CBCNV đóp góp để xây dựng và làm các thủ tục xây dựng. Công ty chỉ hỗ trợ về thủ tục hành chính...

Tại Giấy xác nhận của Công ty CP 118 gửi Tổng công ty xây dựng Công trình giao thông I ngày 18/8/2010 cũng khẳng định: "Nguồn tiền sử dụng để nộp thuế chuyển quyền sử dụng đất của công ty tại xã Cổ Nhuế là tiền của cán bộ công nhân viên đóng góp, không phải tiền của doanh nghiệp. Khi cổ phần hóa, Công ty công trình giao thông 118 (nay là công ty CP 118) không đưa giá trị ô đất của công ty thuộc xã Cổ Nhuế vào giá trị doanh nghiệp''.

Như vậy, rõ ràng diện tích đất 37 hộ dân đang không hề liên quan đến quyền sở hữu của Công ty CP 118.

Ngày 18/2/2008, UBND TP. Hà Nội có Quyết định số 692/QĐ-UBND do ông Vũ Hồng Khanh - Phó chủ tịch UBND TP Hà Nội ký về việc thu hồi 72,927m2 đất tại xã Xuân Đỉnh và Cổ Nhuế, huyện Từ Liêm, giao cho Ban Quản lý và đầu tư xây dựng Khu đô thị mới Hà Nội để xây dựng tuyến đường số 4, Khu đô thị Tây Hồ Tây (trong quyết định này có thu hồi toàn bộ diện tích của Công ty Công trình giao thông 118 và diện tích nhà, đất của 37 hộ dân nói trên)

Quyết định số 692 nêu rõ: "Điều 2: UBND huyện Từ Liêm có trách nhiệm quyết định thu hồi đất của từng hộ gia đình, cá nhân bàn giao cho Ban quản lý đầu tư và xây dựng khu đô thị mới Hà Nội theo quy định. Điều 3:...Ban quản lý đầu tư và xây dựng khu đô thị mới Hà Nội có trách nhiệm liên hệ với UBND huyện Từ Liêm để thành lập hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tổ chức bồi thường hỗ trợ người đang sử dụng đất bị thu hồi theo quy định".

Vậy nhưng trong quá trình lập phương án bồi thường, hỗ trợ, Hội đồng Giải phóng mặt bằng huyện Từ Liêm đã không lập riêng phương án đền bù đối với 37 hộ là CBCNV Công ty Công trình giao thông 118; mà chuyển toàn bộ số tiền hơn 78 tỷ đồng được phê duyệt đáng lẽ 37 hộ dân được hưởng vào tài khoản của Công ty Cổ phần 118.

Hậu quả là ngay sau đó, khi Công ty Công trình giao thông 118 cổ phần hóa, Công ty Cổ phần Alphanam đã mua toàn bộ cổ phần của Công ty cổ phần 118. Đến cuối năm 2010 đã đổi tên thành Công ty cổ phần Đầu tư xây dựng hạ tầng Alphanam. Và số tiền 78 tỷ đồng đền bù cho 37 hộ dân bị thu hồi đất đã bặt vô âm tín.

Sự việc trắng trợn này xuất phát từ một công văn bất thường của UBND TP Hà Nội.

Một công văn đẩy ngã gần 40 hộ gia đình xuống bờ "tuyệt vọng"

Để giải quyết quyền lợi cho các hộ dân bị thồi đất thực hiện việc xây dựng dự án Khu đô thị Tây Hồ Tây, tại Văn bản 4786/TNMTTNĐ-ĐKH, ngày 10/1/2006 của Sở TNMT&NĐ thay mặt liên ngành Sở có đề xuất với UBND TP Hà Nội: "(1)...Căn cứ vào luận chứng kinh tế kỹ thuật được duyệt và hồ sơ giao đất tại thời điểm năm 1994 để xác định số lượng các hộ gia đình cần phải lập phương án tái định cư, bố trí vào quỹ nhà, đất trên địa bàn huyện Từ Liêm phục vụ các dự án mở đường...".

Sau khi có ý kiến trên của liên ngành, UBND TP Hà Nội đã ban hành văn bản chấp thuận phương án 1 theo đề xuất của Sở. Theo đó thì TP Hà Nội thu hồi đất của Công ty CP 118 và giải quyết bố trí tái định cư cho các hộ dân.

Trên tinh thần đó, ngày 18/2/2008, UBND TP. Hà Nội có Quyết định số 692/QĐ-UBND ký về việc thu hồi 72,927m2 đất tại xã Xuân Đỉnh và Cổ Nhuế, huyện Từ Liêm để xây dựng Khu đô thị Tây Hồ Tây cùng với phương án bồi thường hỗ trợ người đang sử dụng đất bị thu hồi là một quyết định đúng đắn được tất cả những hộ dân một lòng đồng thuận giao đất.

Thế nhưng, khi dự án đang được tiến hành, 37 hộ dân đã bàn giao đất cho UBND TP Hà Nội thì ngày 22/3/2010, Sở Tài nguyên và Môi trường TP Hà Nội bất ngờ có văn bản số 787/TN&MT-KHTH do ông Nguyễn Trọng Đông - Phó giám đốc Sở ký báo cáo, kiến nghị về việc giải quyết những vướng mắc, tồn tại liên quan đến công tác giải phóng mặt bằng khu đất của 37 hộ dân cán bộ, nhân viên Công ty Công trình giao thông 118.

Tại phần kết luận, kiến nghị này đưa ra đề xuất: "Không bồi thường, hỗ trợ tiền sử dụng đất cho các hộ gia đình mà bồi thường cho Công ty CP 118 một khu đất nằm ở vị trí khác có diện tích khoảng 4000m2 trên địa bàn huyện Từ Liêm để công ty tiếp tục thực hiện dự án đầu tư...".

Từ đề xuất bất thường của Sở TN&MT TP Hà Nội, ngày 7/4/2010, UBND TP Hà Nội đã ban hành Văn bản số 2333/UBND-XD do ông Phí Thái Bình - Phó Chủ tịch UBND thành phố ký ban hành chấp nhận với đề nghị của liên ngành, yêu cầu: "Không bồi thường, hỗ trợ tiền sử dụng đất cho các hộ gia đình mà bồi thường cho Công ty CP 118".

Từ văn bản kỳ lạ này của UBND TP Hà Nội, UBND huyện Từ Liêm cùng Hội đồng Giải phóng mặt bằng huyện Từ Liêm đã "răm rắp" tiến hành các bước tiếp theo bất chấp Quyết định số 692/QĐ-UBND ban hành trước đó.

Hội đồng Giải phóng mặt bằng huyện Từ Liêm đã kiên quyết không lập riêng phương án đền bù đối với 37 hộ là CBCNV Công ty Công trình giao thông 118; mà chuyển toàn bộ số tiền hơn 78 tỷ đồng được phê duyệt đáng lẽ 37 hộ dân được hưởng vào tài khoản của Công ty Cổ phần 118.

Và từ đó đến nay, gần 40 hộ dân mòn mỏi đi khiếu nại, kêu cứu nhưng chỉ nhận được sự im lặng đáng sợ. Cũng trong thời gian đó, Công ty cổ phần Đầu tư xây dựng hạ tầng Alphanam đã âm thầm hưởng trọn 78 tỷ đồng từ "trên trời" rơi xuống cũng trong một sự im lặng đáng sợ.

Dân trí sẽ tiếp tục thông tin sự việc đến bạn đọc.

Anh Thế